PRÓBA WYDOLNOŚCIOWA ZMODYFIKOWANA METODA HARWARDZKA („HARVARD STEP-UP TEST”)
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI1) z dnia 27 października 2005 r. w sprawie zakresu, trybu i częstotliwości przeprowadzania okresowych profilaktycznych badań lekarskich oraz okresowej oceny sprawności fizycznej strażaka Państwowej Straży Pożarnej
(Dz. U. Nr 261, poz. 2191)
Na podstawie art. 42 ust. 3 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1230, z późn. zm.2)
PRÓBA WYDOLNOŚCIOWA ZMODYFIKOWANA METODA HARWARDZKA ("HARVARD STEP-UP TEST")
Wyposażenie:
- stopień o wysokości 30 cm - dla kobiet,
- stopień o wysokości 40 cm - dla mężczyzn,
- stoper,
- metronom.
Wykonanie próby:
- badanie przeprowadza się w stroju gimnastycznym,
- metronom nastawia się na 120 uderzeń na minutę,
- czas trwania pełnego ćwiczenia:
- 4 minuty dla kobiet,
- 5 minut dla mężczyzn.
W ciągu podanego czasu badany wchodzi na stopień w tempie 30 razy w ciągu 1 minuty.
Przed przystąpieniem do próby należy badanemu wyjaśnić sposób jej wykonania, można pozwolić na wsłuchanie się w rytm metronomu oraz kilka próbnych wejść.
Na hasło "raz" (pierwszy takt metronomu) badany stawia swą lewą stopę na stopniu, na hasło "dwa" (drugi takt metronomu) dostawia prawą stopę do lewej (na stopień) przy całkowitym wyproście w stawach kolanowych i biodrowym, na hasło "trzy" (trzeci takt metronomu) stawia lewą stopę na podłodze, a na hasło "cztery" (czwarty takt metronomu) prawą stopę dostawia do stopy lewej (na podłogę), przyjmując postawę zasadniczą.
Czas trwania jednego cyklu wynosi 2 sekundy. Jeżeli badany utrzymuje przepisowy rytm, można wyłączyć komendę słowną. Przy próbie zmiany rytmu należy pomóc badanemu donośnym sygnałem.
Po upływie czasu trwania pełnego ćwiczenia badany siada na krześle, a osoba prowadząca badania wykonuje pomiar częstości tętna przez 30 sekund, począwszy od 1 min po zakończeniu próby, następnie od 2 min oraz od 4 min (3 pomiary przez 30 s).
Wskaźnik sprawności - Fl oblicza się według następującego wzoru:
Fl = czas pracy w s x 100
________________________________________
2 x suma trzech pomiarów tętna
Badany, który nie jest w stanie wykonać próby w założonym czasie, powinien przerwać próbę wcześniej. Próbę przerywa się również, jeśli badany w ciągu ok. 20 s nie jest w stanie skorygować lub utrzymać rytmu wykonywania ćwiczenia. Badanym tym oblicza się wskaźnik wydolności, wstawiając do licznika wzoru cyfrę odpowiadającą ilości sekund wykonywania ćwiczenia x 100. Pomiary tętna wykonuje się w sposób omówiony powyżej.
Wydolnościowy wskaźnik próby harwardzkiej - ocena "harvard step-up test":
Wskaźnik wydolności
Wynik - Ocena
50 - 55 słaby
56 - 64 dostateczny
65 - 79 przeciętny
80 - 89 dobry
90 i powyżej bardzo dobry
W przypadku nieosiągnięcia minimalnego wskaźnika wydolności, strażaka nie dopuszcza się do zaliczenia testu sprawności fizycznej.
Próby dla mężczyzn:
1. Bieg na 1 000 m
2. Bieg na 50 m
3. Podciąganie się na drążku (drążek na wysokości doskocznej).
Próby dla kobiet:
1. Siady proste z leżenia tyłem
2. Rzut piłką lekarską (2 kg) znad głowy
3. Bieg wahadłowy 4 x 10 m
