RID stanowi Aneks I do Załącznika B – Przepisów ujednoliconych do umowy o międzynarodowym przewozie towarów kolejami CIM, stanowiącego pełne odniesienie do art. 4 lit.
i art. 5 § 1 lit. a) Konwencji o międzynarodowym przewozie kolejami COTIF (Dz.U. z 1985 r. Nr 34, poz. 158 i 159, z 1997 r. Nr 37, poz. 225 i 226 oraz z 1998 r. Nr 33, poz. 177). Na kolejach polskich RID, jako dokument wiodący przy przewozie towarów niebezpiecznych stosowany jest od 1987 r. (rozporządzenie MK z dnia 6 października 1987 r. w sprawie wykazu rzeczy niebezpiecznych wyłączonych z przewozu koleją oraz szczególnych warunków przewozu rzeczy niebezpiecznych dopuszczonych do przewozu – Dz.U. Nr 32, poz. 169, co znalazło swe ostateczne potwierdzenie w postanowieniach ustawy z dnia 31 marca 2004 r. o przewozie koleją towarów niebezpiecznych (Dz.U. Nr 97, poz. 962).
Od 1 lipca 2001 r. obowiązuje nowa, zrestrukturyzowana, dzieląca się na siedem części edycja RID, zawierająca m.in. wykaz towarów niebezpiecznych, które można przewozić koleją oraz wymagania przewozowe i taborowe, jakie muszą spełnić uczestnicy procesu transportowego.
Drugim obowiązującym w Rzeczypospolitej Polskiej dokumentem, regulującym międzynarodowy przewóz kolejami towarów niebezpiecznych jest Załącznik 2 do Umowy SMGS – Przepisy o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz.U. MTiGM z 1998 r. Nr 1, poz. 2). Umowa o międzynarodowej kolejowej komunikacji towarowej (SMGS) obowiązuje od 1 listopada 1951 roku i ustala zasady bezpośredniej komunikacji kolejowej dla przewozów przesyłek towarowych pomiędzy kolejami krajów, wchodzących dawniej w skład byłego ZSRR lub z nimi graniczących oraz Albanii i Wietnamu. Pomimo rozpadu byłego bloku wschodniego umowa ta obowiązuje nadal, ponieważ zawarta została na czas nieograniczony oraz ponieważ z wyjątkiem Polski, Litwy i Łotwy pozostałe kraje członkowskie nie są sygnatariuszami Konwencji COTIF. Załącznik 2 do Umowy SMGS wzorowany jest na RID z 1995 r., a więc jego postanowienia różnią się od obecnej edycji RID 2001.
OznakowaniaNa wagonach mogą znajdować się tylko oznaczenia i napisy wynikające z obowiązujących przepisów krajowych, międzynarodowych oraz dokumentacji konstrukcyjnej wagonu, których wygląd, wielkość i rozmieszczenie regulują:
– Umowa o wymianie i użytkowaniu wagonów towarowych przez kolejowe przedsiębiorstwa przewozowe – RIV 2000,
– Regulamin dla międzynarodowego przewozu kolejami towarów niebezpiecznych – RID,
– Polska Norma PN-K-02040-13,
– Polska Norma PN-K-02042-5,
– Zasady znakowania i numeracji wagonów towarowych PKP CARGO S.A. i włączonych do taboru PKP CARGO S.A.
Wszelkie pozostałe oznaczenia i napisy niezgodne z podanymi wyżej przepisami i normami nie mogą być respektowane i przestrzegane, gdyż utrudniają czytelność oznaczeń w kraju, a w przypadku eksploatowania wagonu w komunikacji międzynarodowej są niezrozumiałe dla pracowników innych kolei.
Tablica identyfikacyjna – Podczas przewozu towarów niebezpiecznych, dla których przydzielono numer identyfikacyjny zagrożenia, musi być umieszczona na każdej ścianie bocznej wagonu-cysterny tablica zawierająca oznakowanie, o kształcie prostokąta z tłem barwy pomarańczowej (bezodblaskowej), na której musi być umieszczony numer identyfikacyjny zagrożenia i numer identyfikacyjny materiału UN. Oznaczenie może być w postaci tablicy, płyty z folii samoprzylepnej, rysunku lub w innej odpowiedniej formie pod warunkiem, że użyty materiał będzie odporny na działanie pogody i zapewni trwałość oznaczenia.
Zapis RID zezwala na użytkowanie oznaczeń nietrwałych, w przeciwieństwie do ADR, zgodnie z którą na cysternach samochodowych oznaczenie to musi zachowywać czytelność w ciągu 15 minut od wybuchu pożaru!Nalepki dotyczące przetaczania (wzór 13 i 15 RID) stosowane są tylko w przewozach kolejowych. Mają formę prostokąta, przedstawiającego czerwony trójkąt lub czerwone trójkąty z czarnymi wykrzyknikami. Zamiast nalepek dotyczących przetaczania wolno umieszczać także nieusuwalne oznakowania manewrowe odpowiadające dokładnie przepisanym wzorom
Oznaczenie materiałów przewożonych w stanie podgrzanym ma kształt czerwonego trójkąta.
Znak ostrzegawczy dla wagonów lub kontenerów poddanych gazowaniu – Na każdym wagonie, kontenerze lub cysternie, w których przewożone były niebezpieczne materiały zakaźne i które zostały poddane gazowaniu (przewóz w miejscu dobrze widocznym dla osób próbujących wejść do tego wagonu lub kontenera, powinien być umieszczony znak ostrzegawczy, a w dokumentach przewozowych także data gazowania oraz typ i ilość użytych środków gazowych. Oprócz tego muszą być dodane instrukcje odnośnie sposobu usunięcia pozostałości środka gazowego, w tym o stosowanych urządzeniach do gazowania. Jest to nowy rodzaj znaku ostrzegawczego i należy bezwzględnie go przestrzegać!
Po obu stronach wagonów cystern (na zbiorniku lub na tablicy wagonowej) muszą być podane następujące dane:
– nazwa właściciela (użytkownika),
– pojemność zbiornika,
– masa własna wagonu-cysterny,
– granice obciążenia stosowanie do właściwości wagonu-cysterny, jak również kategorii linii kolejowych, po których będzie on kursował,
– dane o materiałach dopuszczonych do przewozu,
– data następnego badania: okresowego zbiornika i osprzętu, szczelności zbiornika i osprzętu lub innych, wynikających z przepisów szczególnych, dotyczących materiałów dopuszczonych do przewozu.
Pas barwy pomarańczowej – Wagony-cysterny przeznaczone dla przewozu gazów skroplonych lub ciekłych silnie schłodzonych, muszą być oznaczone nieodblaskowym pasem barwy pomarańczowej szerokości około 30 cm, który otacza zbiornik na wysokości jego osi.
Tabliczki fabryczne zbiorników wagonów-cystern - Na każdym zbiorniku wagonu cysterny musi znajdować się tabliczka odlana z metalu nie ulegającego korozji lub wykonana z nierdzewnej blachy, trwale przymocowana na widocznym i łatwo dostępnym miejscu, którym najczęściej jest ściana czołowa zbiornika od strony pomostu, na której muszą być wytłoczone lub naniesione inną metodą co najmniej następujące dane: numer dopuszczenia, nazwę producenta lub jego znak, numer fabryczny, rok budowy, ciśnienie próbne (nadciśnienie), pojemność, a na zbiornikach przedzielonych przegrodami – pojemność każdej komory, temperatura obliczeniowa (jeżeli jest powyżej +50 oC lub poniżej –20 oC, data pierwszego i ostatniego badania okresowego, stempel rzeczoznawcy, który przeprowadził badanie, oraz materiał, z którego zbudowano zbiornik oraz powłokę ochronną (jeśli występuje).
Dane te mogą być wyryte lub wytrawione na ściankach zbiornika, jeżeli nie osłabia to jego wytrzymałości.
