Spójrz na to w ten sposób (uprzedzam że wytłumaczenie jest "łopatologiczne"
). Pompa to urządzenie do wprawiania cieczy w ruch. W korpusie pompy jest wirnik, którego łopatki wprawiają w ruch wodę, dzięki czemu otrzymujemy przepływ tej wody (Q - przepływ [l/min]) - patrz rysunek (przepływ wody to jest to samo co wydajność). A teraz pomyśl o tym w ten sposób: zakręcasz zawór na wylocie z pompy i uruchamiasz pompę. I co się dzieje? Ciśnienie na wylocie pompy (P [Pa]) rośnie do maksymalnego ciśnienia jakie ta pompa jest w stanie wytworzyć, a przepływ jest zerowy (bo zakręciliśmy zawór). Pompa stara się wtłoczyć wodę do rury, ale zamknięty zawór powoduje, że wtłoczona woda "jest ubijana" - co powoduje wzrost ciśnienia. Ciśnienie to nie będzie wzrastać do nieskończoności, gdyż przy pewnym ciśnieniu (a ściślej mówiąć przy pewnej różnicy ciśnień na pompie) pompa przestanie tłoczyć wodę - będzie jedynie wytwarzała ćiśnienie na wylocie. A co stanie się, gdy otworzymy zawór? Wtedy woda tłoczona przez pompę nie będzie zatrzymywana przez zamknięty zawór i otrzymamy przepływ tej wody. Woda nie będzie "ubijana" przez opór jaki wytwarza zamknięty zawór, więc nie będzie wzrostu ciśnienia. Zawór działa tak, że im jest bardziej zamknięty tym większy spadek ciśnienia na tym zaworze a tym mniejszy przepływ. A więc w miarę otwierania zaworu, spadek ciśnienia na zaworze będzie malał a przepływ wzrastał.
Możesz też pomyśleć w ten sposób: jeśli tłoczysz wodę do góry, to wiesz, że im większy słup wody, tym większe ciśnienie na dnie tego słupa. Jeśli teraz słup wody będzie na tyle duży, że ciśnienie na dnie tego słupa (czyli na wylocie z pompy) będzie równało się maksymalnemu ciśnieniu jakie ta pompa jest w stanie wytworzyć, wtedy pompa przestanie tłoczyć wodę. Dla malejącego słupa wody (a więc malejącego ciśnienia), pompa będzie musiała niejako pokonywać mniejsze opory (stawiane przez wodę pod ciśnieniem na jej wylocie), a więc wzrastać będzie przepływ.
I tak np. w linku który podałeś, pompa A ma maksymalne ciśnienie 1,7 [bar] (przy tym ciśnieniu przepływ na pompie wynosi zero), a w przypadku zerowego ciśnienia (czyli sytuacji gdy zawór jest całkowicie otwarty lub po prostu tłoczysz wodę na wolny wylew, przepływ wody jest maksymalny czyli 700 [l/min].
Można łatwo sprawdzić to w praktyce. Uruchomić pompę z podpiętą linią gaśniczą (z prądownicą zamykaną). Nie należy zbytnio "gazować" na pompie (nie dawać dużego ciśnienia). (Ten sam efekt można uzyskać podpinając linię gaśniczą bezpośrednio do hydrantu). Jeśli prądownica będzie otwarta, wtedy ciśnienie w wężu będzie na pewnym poziomie, co da o sobie znać jako "twartość" węża. Jeśli teraz zamkniesz zawór na prądownicy, wtedy łatwo zauważysz, że "twardość" węża znacznie wzrosła - czyli wzrosło ciśnienie w wężu.
Czy teraz jest to zrozumiełe?
Zdaję sobie sprawę, że wytłumaczenie jest bardzo "łopatologiczne" i jeśli ktoś czuje niedosyt, to mogę poszukać bardziej fizycznego wytłumaczenia. Ale wtedy nie będzie się można obyć bez wzorów...
pozdrawiam
Witek
